Eén van de redenen dat in Brazilië het aantal keizersneden explosief gestegen is dat de vrouwen hun yoni (vagina) intact willen houden. Ze zijn bang dat inscheuren of een knip het vrijen met hun partner na de geboorte negatief zal beïnvloeden. Terecht? Ik weet het niet, maar de angst in te scheuren is wel bij veel vrouwen aanwezig.

Welke factoren spelen een rol bij inscheuren?

Er is een verdeling te maken in factoren die niet te controleren zijn en die wel te controleren zijn. Factoren die niet te controleren zijn bestaan uit: grote baby, veel gewichtstoename tijdens de zwangerschap, eerste zwangerschap, een Aziatische of Europese afkomst, jong of juist ouder zijn (Albers et al. 2006; Dahlen et al. 2007; Goldberg et al. 2003; Groutz et al. 2011; Helain et al. 2011; Lydon-Rochelle et al. 1995; Mayerhofer et al. 2002; Murphy & Feinland 1998; Nodine & Roberts 1987; Shorten et al. 2002; Soong & Barnes 2005).

Gelukkig zijn er ook factoren die wel te controleren zijn, deze worden hieronder toegelicht.

Wat kun je doen om inscheuren te voorkomen?

Perineummassage

Vrouwen die voor het eerst een kind krijgen kunnen preventief hun perineum masseren. Carolien Hastie heeft daarvoor een mooi overzicht gemaakt. Tijdens het masseren, dat eventueel samen met de partner gedaan kan worden, kan gelijk meer contact gemaakt worden met onze yoni. Het goed voelen hoe je yoni in elkaar zit en hoe flexibel zij is als zij zachtaardig wordt benaderd kan bovendien het vertrouwen in eigen lichaam versterken.  Een mooie perineum olie hebben De Oerbron en Weleda in het pakket. Wil je geen aparte olie aanschaffen, je kunt ook gewoon een beetje olijfolie gebruiken. Eén van de dingen die belangrijk is om te weten is dat het perineum zo gemaakt is dat zij KAN scheuren en ook weer snel kan helen. Je hebt dus niet gefaald als je bent ingescheurd! In onderstaande filmpje verteld Jaiya hoe je de perineummassage kunt optimaliseren en ook hoe je er van kunt genieten!

Epino

Steeds meer vrouwen zijn bekend met de Epino die sinds enkele jaren op de markt is. Met dit apparaat kan je vanaf week 37 de spieren trainen in je bekkenbodem die je ook nodig hebt voor de bevalling. Vanuit een aantal moeders heb ik begrepen dat zij het ook graag gebruikten voor het bewust contact maken met hun yoni en de aanwezige spieren. Veel vrouwen zijn zich niet of nauwelijks bewust hoe de spieren werken  in en rondom de vagina. Tijdens het trainen met de Epino kan je hiermee oefenen. Hier kun je eventueel onderzoek naar de effectiviteit van het trainen met de Epino nalezen.

Ervaring van een moeder met de Epino:

Ik ben de Epino gaan gebruiken, omdat ik tijdens het vrijen ook al last had van spanning in mijn vagina. Ik wist ook dat angst tijdens de bevalling het geboorteproces kan vertragen en zelfs stoppen (lees meer), maar ook was ik bang dat ik veel pijn zou ervaren tijdens het persen. Dit wilde ik zoveel mogelijk voorkomen en dus heb ik besloten om de Epino te gaan gebruiken. Tijdens het oefenen met de Epino waarbij ik zichtbaar resultaat boekte voelde ik me gesterkt in mijn vertrouwen, “Ik kan het wel!”. Tijdens de bevalling ben ik helaas wel ingescheurd, maar in tegenstelling tot mijn verwachting kon ik genieten van het hele proces, zelfs van de persweeën. Ook de pijn was heel goed te doen. Ik ben erg blij dat ik van te voren met de Epino heb geoefend en zou het vrouwen aanraden die ook spanning hebben in hun vagina en/of vrouwen die heel bewust contact willen maken met de kracht en flexibiliteit van hun lichaam. 

Posities tijdens de geboorte

Bekend bij verloskundigen en doula’s is dat posities waarin de vrouw rechtop zit/staat of op handen en voeten is (all fours) minder kans geven op inscheuren. De baarkruk verhoogd echter de kans op inscheuren. Waarschijnlijk omdat er extra druk wordt uitgeoefend op het omringende weefsel. Ook verhogen liggen op je rug en hurken de kans op inscheuren (meer).

Warm water

Een warme flanellen doek tegen het perineum kan tevens het weefsel verzachten en daardoor de kans op flink inscheuren verminderen (bron en bron). Hierdoor worden veel problemen met incontinentie en pijn na de bevalling voorkomen. Een andere manier is een watergeboorte. Hierbij is het wel lastiger voor anderen dan de vrouw zelf om bij het perineum te komen.

Een langzame geboorte van het hoofdje van de baby

Wanneer het hoofdje steeds meer zichtbaar wordt gaan we meeste vrouwen van zelf anders ademhalen en niet meer actief ‘pushen’. Aanwijzingen van andere aanwezigen verhogen de kans op inscheuren omdat de vrouw wordt afgeleid en hierdoor niet zelf meer voelt wat voor haar goed voelt. Niemand kan een vrouw vertellen hoe zij moet pushen! Bovendien blijkt dat het hoofdje proberen tegen te houden en het perineum masseren/stretchen tijdens de laatste fase, die kans op inknippen en/of scheuren verhogen. Overleg daarom van te voren met je zorgverlener wat jouw wensen zijn. Je kunt ze bijvoorbeeld vragen om toestemming voor ze je aanraken. Wanneer de persfase heel snel gaat kan het helpen om op handen en knieën te gaan zitten en je billen de lucht in te steken. Op deze manier moet de baby tegen de zwaartekracht in en zal het iets langzamer gaan. Onlangs vertelde Dr. Kateriina Laine hoe zij in Oslo succes behalen met het voorkomen van een totaal ruptuur door de ‘hands-on techniek’. In deze techniek wordt de baby tevens langzaam geboren door tegendruk te geven op het hoofdje.

Inknippen

Uit recent onderzoek blijkt dat inknippen geen voordelen heeft voor moeder en/of de baby. Het zou alleen gebruikt moeten worden in levensbedreigende situaties. In alle overige situaties is het beter om in te scheuren. Een scheur herstelt namelijk beter en is bovendien veel minder pijnlijk tijdens de herstelperiode. Met inknippen kun je bovendien inscheuren niet voorkomen.

Vertrouwen en ontspannen

Hoe meer je vertrouwt op je lichaam en durft te ontspannen, ook als je het gevoel hebt van ‘oh jee dit gaat echt niet passen’ of  ‘oh jee ik voel het scheuren’. Spanning veroorzaakt namelijk dat de spieren zich rond de yoni gaan samentrekken wat ten koste gaat van de flexibiliteit van het perineum.

Zo erin zo eruit

Iedereen weet dat voorspel tijdens het vrijen de vagina vochtig maakt en soepel maakt om zo de penis gemakkelijk naar binnen te laten gaan. Maar wist je ook dat het hetzelfde is voor je kind die naar buiten komt? Hoe meer jij je kan overgeven en kan openen, misschien door te zoenen met je partner, of de partner die je zachtjes streelt, hoe flexibeler je perineum wordt en des te kleiner de kans op een scheur.

Voeding

Voor de meeste mensen verrassend, maar als je er even over nadenkt is het heel logisch dat voeding een belangrijke rol speelt in het hele geboorteproces. De juiste voeding helpt de huid meer elastisch te worden waardoor de kans op scheuren minder wordt. Waar het uit op neer komt is dat het voor een gezonde huid nodig is:

1. gezonde vetten die vooral zitten in olijfolie, kokosolie, zaden, noten en avocado (bron)
2. vitamine C die de aanmaak van collageen in je huid stimuleert, waardoor de huid steviger is en beter bestand tegen scheuren (bron)
3. cysteïne die de elasticiteit stimuleert en tevens belangrijk is voor de herstel van de huid (bron)

Samenvatting

Er zijn dus een aantal dingen die je zou kunnen doen om inscheuren te voorkomen. Om de kans te minimaliseren zou ik je aanraden om te kijken naar wat bij je past en daar gebruik van te maken. Helaas biedt geen van deze tips garantie. Vraag jezelf daarom af hoe het voor je zou zijn als je toch zou inscheuren. Veel vrouwen scheuren in en de meeste van hen zijn er op dat moment helemaal niet mee bezig, ze hebben maar één prioriteit en dat is dat hun baby gezond geboren wordt. En zoals al eerder aangegeven is het belangrijk om vooral ontspannen te blijven, ook voor het minimaliseren van de pijn (lees meer), dus doe waar je je goed bij voelt om het zoveel mogelijk te voorkomen en laat het vervolgens los!