Lang heb ik dit verhaal bij me gedragen. Het heeft me destijds verscheurd en nog voel ik me verdrietig als ik deze woorden op papier schrijf. Omdat deze bevalling zo mooi illustreert wat er in een gemedicaliseerde setting regelmatig gebeurt wil ik hem toch met jullie delen.

De magie verbroken

Het was rond 21.30 in de avond toen ik een telefoontje kreeg van haar. Ze vertelde me dat ze al even weeën had maar dat ze plotseling zo krachtig waren geworden dat ze toch maar besloten had om naar het ziekenhuis te gaan. Dit wilde ze eigenlijk liever niet, ze wilde haar baby die in een stuit lag het liefst in water geboren laten worden (lees meer), thuis in de omgeving die haar vertrouwd was. Omdat haar baby nu vroeger was gekomen dan ‘normaal’ tegen de 37 weken, vond ze het toch verstandiger om naar het ziekenhuis te gaan. Ik begreep haar keuze en zou zo snel mogelijk naar het ziekenhuis komen om hun bij te staan. Onderwijl in de auto ging ik nog even in gedachten langs alle gesprekken die we van te voren hebben gehad. Veel tijd hebben we besteed aan het verwerken van de vorige bevalling waarin zij het als heel vervelend had ervaren om van de dokter op haar rug te moeten gaan liggen tijdens de persweeën. Ze wilde dit nu ook pertinent niet en vond het heel belangrijk dat dit in het geboorteplan kwam te staan. Dit zo gezegd, zo gedaan.

Aangekomen in het ziekenhuis waren haar weeën al behoorlijk krachtig en frequent. Toch was ze onrustig en schoten haar ogen af en toe angstig heen en weer. Het was duidelijk te zien dat ze het niet fijn vond om weer in het ziekenhuis te zijn. We installeerden ons in de kraamsuite om kort daarop bezoek te krijgen van de arts in opleiding en zijn collega. Helaas vond de arts in opleiding het, naar aanleiding van onze vraag of zij de monitor soms af mocht doen, nodig om te benadrukken dat zij een medische indicatie had en dus het liefst continue aan de monitor diende te blijven. Dit is overigens niet effectief beter voor moeder of kind en kan zelfs bijdragen aan een hoger percentage ingrepen (bron: NVOG). Zij vroeg hen of zij het geboorteplan hadden gelezen en of zij akkoord waren met haar wens om in contact met haar baby en lichaam de voor haar en haar baby meest comfortabele positie te kunnen kiezen. Ook hier werd helaas afwijzend op gereageerd en gezegd dat het protocollair beleid was dat ze tijdens de persweeën op haar rug zou moeten liggen.

Mijn cliënte werd steeds onrustiger en de weeën namen zichtbaar in kracht af. De adrenaline had het helaas overgenomen van de oxytocine. Toen beide artsen weer verdwenen waren gaf zij weer aan niet op haar rug te willen liggen. Ik vroeg haar of ze wilde dat ik nogmaals met de arts ging praten om te overleggen. Dit wilde ze graag, waarop ik de kamer verliet en hem ging zoeken. Hem gevonden te hebben gaf ik nogmaals aan hoe belangrijk het voor mijn client was dat zij op haar eigen manier kon bevallen. Hij gaf aan dit te begrijpen en wilde wel meewerken aan het zou nu en dan af doen van de monitor en het in ieder geval zelf laten bepalen van haar positie tot zij in de persfase zou zijn aangekomen. Op mijn vraag waarom dit voor hem zo belangrijk was gaf hij mij het volgende te kennen: ‘het is belangrijk dat zij zich goed voelt, maar ik moet me ook comfortabel voelen’.

Tja, misschien dat jullie kunnen begrijpen hoe ontzet ik was. Sinds wanneer is goede zorg gebaseerd op het comfort van de zorgverlener en niet de zorgbehoefende. Bovendien is onderzocht dat de positie op je rug de meest slechte is voor de moeder EN baby (lees meer). En erger nog waarom was deze arts in opleiding zo ontzettend bang om een vrouw die contact heeft met haar lichaam haar eigen ding te laten doen en alleen in te grijpen wanneer er echt iets aan de hand is? Voor mij was dit echt de omgekeerde wereld, een wereld die ik totaal niet begreep, maar nu als een razende op mij afkwam. Waar was ik in beland?

Terug bij mijn cliënt gekomen keek ik haar in de ogen. Ze was moe, ontmoedigt en ze voelde zich innerlijk verslagen. Ik begreep haar heel goed. Haar wens was niet gehoord en haar gevoel dat zij het voor het zeggen had aangaande haar lichaam en haar baby waren haar nogmaals ontnomen. Pijnlijk en confronterend. Ik pakte haar handen en sprak haar zacht toe, vertelde haar dat ik begreep dat het oneerlijk was, maar dat haar baby haar nu nodig had en dat zij de kracht in zichzelf zou moeten vinden om haar baby op de wereld te zetten. Deze dappere vrouw vond de kracht en kon de angst van zich afschudden en de weg vrij maken voor haar baby. Moedig en onverzettelijk als een huis bleef ze staan, niet van plan om te wijken, zij zou haar baby geboren laten worden, hoe dan ook.

Toen eenmaal de vliezen gebroken waren werd zij verzocht op het bed plaats te nemen en op haar rug te gaan liggen. Ze keek me aan en zei met een ondertoon van wanhoop in haar stem ‘ik wil niet op mijn rug liggen’. Ik zei haar dat ze niets verplicht was, dat dit de wens van de arts was maar zij de vrijheid had om anders te kiezen. Ze ging liggen op haar rug, na twee keer persen vond de arts het nodig om haar in te knippen. Gelukkig werd kort daarna haar baby gezond en wel geboren. Ze mocht hem gelijk op haar borst houden en ‘mocht’ ongestoord van het avontuur bijkomen met hem in haar armen. 

Hoe mooi het ook is dat haar baby gezond ter wereld kwam en gelijk bij haar kwam liggen. De euforie bleef uit. Wat een extatisch moment had moeten zijn, het verliefd worden op je baby en de hele wereld met hem, was verworden tot een routine. De magie was verbroken. Ook in de nagesprekken gaf ze aan dit te hebben gemist.

Tot slot

Waarom ik het zo belangrijk vind om deze bevalling te delen is dat het een paar heel belangrijke thema’s illustreert. Het geeft weer hoe angst van invloed is op de weeën, hoe belangrijk de manier van communicatie is die de zorgverleners hanteren, maar ook het bizarre feit dat zorgverleners vaak beslissingen maken vanuit angst en niet vanuit noodzaak. Dat laatste baart mij erg zorgen, voornamelijk omdat er steeds meer vrouwen naar het ziekenhuis gaan vanuit angst. Wat zij juist nodig hebben is geruststelling en vertrouwen van degene die aanwezig zijn tijdens haar bevalling. Dit zal niet alleen hen, maar ook hun baby’s ten goede komen!

Voor (aanstaande) moeders en vaders

Mocht dit jouw zijn overkomen, dan kan het fijn zijn om in gesprek te gaan met je zorgverlener. Alleen wanneer jij deelt wat jouw overkomen is en hoe dat voor je was kan de betreffende persoon er iets van meenemen voor zichzelf en zijn/haar cliënten. Vaak zul je dan ook merken dat er geen sprake was van een slechte intentie, maar eerder een onwetendheid aangaande jouw proces op dat moment. Indien je nog gaat bevallen raad ik je aan om aan de hand van een geboorteplan (lees meer) van te voren in gesprek te gaan met je zorgverlener. Dit kan al veel miscommunicaties en verwarring voorkomen. Bovendien is het ook goed om te beseffen dat wanneer het erop aan komt, jij altijd het recht hebt om ‘nee’ te zeggen. Luisteren naar wat jij nodig hebt om jouw baby op de wereld te zetten is één ding, maar er naar handelen een tweede. Een ondersteunende partner, vriendin of doula (lees meer) zou je hierin ook kunnen ondersteunen als je dat moeilijk vindt.